X
X
Menu główne
Menu kategorii
facebook

Cele i korzyści treningowe dla osób starszych i dzieci

28 wrz 2020
Źródło: https://blog.nasm.org/

Wykwalifikowany profesjonalista powinien umieć poradzić sobie z prowadzeniem treningów personalnych z przedstawicielami różnych grup o specjalnych potrzebach. Możliwości i cele treningowe osób starszych i dzieci znacznie różnią się od potrzeb i oczekiwań nastolatków oraz osób dorosłych. Najczęstszym powodem zatrudniania trenera personalnego przez osoby młode i w średnim wieku jest chęć utraty masy ciała. Jak rzecz ma się w przypadku osób starszych lub młodzieży?

Poszukując pomysłów na specjalizację w branży fitness warto wyjść poza schemat i wziąć pod uwagę treningi dostosowane nie do chęci poprawy wyglądu, ale zdrowia. W jaki sposób dzięki wsparciu treningowemu możemy pomagać starszym klientom cieszyć się sprawnością przez długie lata? Jakie cele treningowe można natomiast realizować z młodzieżą?

*

Korzyści treningowe dla osób starszych

*

Regularne ćwiczenia i treningi u osób starszych mogą poprawić elastyczność, równowagę i koordynację, a także zmniejszyć ryzyko upadków. Wśród innych korzyści z regularnej aktywności fizycznej wymienia się zwiększenie tolerancji glukozy i wrażliwości na insulinę, poprawę czasu reakcji i pomoc w utrzymaniu zdrowych wartości lipidów we krwi (Powers & Howley, 2018). Co najważniejsze – regularny trening może pomóc seniorowi w utrzymaniu swojej niezależności (Shephard, 1993).

Bardzo często cele funkcjonalne są dla tej grupy klientów bardziej odpowiednie niż dążenie do znacznej utraty wagi. Cele związane z odchudzaniem dla seniorów mogą być niebezpieczne dla ogólnego stanu ich zdrowia. Około 25-procentowa celowa utrata wagi przez osoby starsze może spowodować znaczny spadek masy mięśniowej. A utrata masy ciała u starszych kobiet niesie 1,8 razy większe ryzyko złamania biodra.

Chociaż wysokie BMI również może stanowić zagrożenie dla zdrowia seniora, bardziej odpowiednie jest nakłanianie starszych klientów do regularnych ćwiczeń. Wyznaczania rozsądnych celów i zalecanie spożywania bogatej w składniki odżywcze umiarkowanej diety to główny cel na drodze do ogólnej poprawy stanu zdrowia starszych podopiecznych (Gill i in., 2015).

*

Jak określić odpowiednie ćwiczenia dla seniorów?

*

Aktualne zalecenia dotyczące ćwiczeń polecanych dla osób starszych obejmują trzy aspekty treningowe. Program ćwiczeń seniorów powinien obejmować 150-300 minut umiarkowanej aktywności aerobowej tygodniowo (lub 75-150 minut energicznej aktywności aerobowej), element elastyczności i równowagi – co najmniej dwa razy w tygodniu oraz ćwiczenia budujące siłę (odporność) – co najmniej dwa razy w tygodniu (Ann Yelmokas McDermott & Mernitz, 2013).

Prawidłowa ocena stanu zdrowia i możliwości klienta, w połączeniu z odpowiednimi wytycznymi dotyczącymi zalecanych ćwiczeń, może pomóc trenerowi i klientowi wspólnie opracować konkretne, mierzalne, osiągalne, realistyczne i terminowe cele. Z seniorami będziesz pracował przede wszystkim nad przyrostem siły, wzrostem beztłuszczowej masy ciała, wydolnością fizyczną (VO2 max), ułatwieniem wykonywania czynności dnia codziennego (ADL), poprawą poziomu lipidów czy wrażliwością na insulinę (Clark i in., 2014 ).

*

Korzyści treningowe dla dzieci i młodzieży

*

Dzieci w wieku poniżej 13 lat także mogą odnieść duże korzyści zdrowotne z regularnych ćwiczeń (zarówno aerobowych, jak i siłowych). Centers for Disease Control (2020) zaleca, aby dzieci codziennie przez 60 minut wykonywały umiarkowane lub intensywne ćwiczenia. Powinno to obejmować trening gibkości, równowagi, siły i aerobiku.

Regularne ćwiczenia sprzyjają również lepszej kontroli nerwowo-mięśniowej, zwiększeniu masy kostnej, poprawie wyników akademickich, a także wzrostowi ogólnej samooceny i własnej skuteczności (Centers for Disease Control, 2020). Trening ukierunkowany na konkretne cele powinien rozpoczynać się nie wcześniej niż w wieku około 7-8 lat, kiedy dana osoba osiągnęła już odpowiednią dojrzałość i propriocepcję (Dahab i McCambridge, 2009).

Kamijo i in. (2011) przeprowadzili 9-miesięczne badanie z grupą kontrolną, aby zbadać wpływ regularnej aktywności aerobowej na funkcje poznawcze u dzieci w wieku szkolnym. Wyniki wykazały, że uczestnicy radzili sobie lepiej w zadaniach pamięci roboczej w porównaniu z grupą kontrolną. Lazaar i in. (2007) wykazali, że zwiększona aktywność fizyczna znacząco poprawiła skład ciała otyłych dzieci w okresie zaledwie 6 miesięcy (Lazaar i in., 2007).

*

Aspekty fizjologiczne treningów dla dzieci

*

Dzieci nie są małymi dorosłymi. Istnieją różnice w fizjologicznej adaptacji do ćwiczeń u dzieci poniżej 13 roku życia. Po pierwsze, dzieci mają nierozwinięte gruczoły potowe i często podczas ćwiczeń osiągają wyższą temperaturę ciała niż dorośli. Dzieci potrzebują większego dopływu krwi do skóry, aby aktywować mechanizm chłodzenia, który pozostawia mniej krążącej krwi do napędzania pracujących mięśni. Dlatego dzieci są bardziej narażone na urazy związane z przegrzaniem niż dorośli. Na szczęście, najmłodsi mają wysoki stosunek powierzchni ciała do masy, co pozwala im szybko odparować pot (Gomes i in., 2013).

Ogólnie rzecz biorąc, dzieci mają wysoką wytrzymałość, jednak zużywają wyższy procent zasobów tlenu niż osoby dorosłe. Podobnie aktywność enzymów glikolitycznych jest u nich niższa. To z kolei ogranicza zdolność dzieci do wykonywania treningu interwałowego o wysokiej intensywności przez dłuższy czas. Wiąże się to z mniejszą dostępnością glikolizy w organizmie (Clark i wsp., 2014).

Ważne jest, aby zwrócić uwagę na kilka różnic w adaptacji siły u dzieci i dorosłych. Po pierwsze, większość przyrostów siły osiąganych przez podopiecznych przed okresem dojrzewania wynika ze zwiększonej kontroli nerwowo-mięśniowej w porównaniu z hipertrofią mięśni. W rzeczywistości dzieci, które regularnie trenują siłowo, mogą poprawić siłę o 30-50% w zaledwie 8-12 tygodni (Dahab i McCambridge, 2009). Dodatkowo, gdy dzieci osiągają wzrost siły mięśniowej, początkowo wypiera to zdolność ścięgna do kontrolowania prawidłowego zakresu ruchu. Adaptacja ścięgien (sztywność) podąża za przyrostem siły, jednak wolniej niż u dorosłych (Mersmann i in., 2017).

*

Treningi "szyte na miarę"

*

Należy pamiętać, że plany treningowe muszą być zaprojektowane specjalnie dla indywidualnego klienta. Podczas tworzenia programów treningowych dla osób starszych profesjonalista musi zapoznać się z wytycznymi szkoleniowymi dotyczącymi określonych schorzeń i chorób towarzyszących oraz specjalnych potrzeb swoich podopiecznych. Niewątpliwie warto zainwestować w tę gałąź rozwoju zawodowego i wybrać jedno (lub kilka) z dostępnych na rynku szkoleń i certyfikatów z zakresu trenowania seniorów.

W treningach dzieci równie istotne co same ćwiczenia są aspekty psychologiczne. Profesjonalista musi tworzyć zabawne i pozytywne środowisko dla swoich młodych klientów oraz budować relacje oparte na zaufaniu. Systemy nagród są niezwykle pomocne w utrzymywaniu motywacji dziecka i kształtowaniu odpowiedzialności za obrane cele. Do treningów powinny być włączane różnorodne gry. Trener-fizjoterapeuta w każdym przypadku powinien dostosować program ćwiczeń do reakcji, uwagi i poziomu motywacji swojego klienta (National Academy of Sports Medicine, 2014).

Połączenie treningów personalnych i fizjoterapii to trend, o którym pisaliśmy już na portalu (patrz niżej). Bez wątpienia jest to ścieżka, którą coraz pewniej kroczy i kroczyć będzie branża fitness. Z tego powodu postanowiliśmy przybliżyć Wam to zagadnienie w cyklu artykułów dotyczących tematu aktywności osób o specjalnych potrzebach treningowych. Z pewnością jest to droga pełna wyzwań, wymagająca bardzo dobrego przygotowania merytorycznego, ale jednocześnie owocna i gwarantująca wiele wzruszeń. Jeżeli Twoją misją jest pomoc innym w lepszym sprostaniu ich codzienności, to być może właśnie znalazłeś swoją niszę zawodową.

 

Polecamy także:

Trener medyczny, czyli jak połączyć trening personalny i fizjoterapię

x
Zapisz się do newslettera