X
X
Menu główne
Menu kategorii
facebook

Genetyczna ruletka – trening personalny a wrodzone predyspozycje

07 wrz 2020
Źródło: materiały prasowe

Rdzeniem pracy trenera personalnego jest realizacja celów treningowych dostosowanych indywidualnie do każdego z podopiecznych. Aby w profesjonalny i bezpieczny sposób przeprowadzić metamorfozę klienta potrzebujemy wiedzy z zakresu fizjologii ruchu, dietetyki, anatomii, fizjoterapii, psychologii. Jest jeszcze jedna dziedzina, która pomoże Ci zaprojektować trening idealny – genetyka. Jakie predyspozycje sportowe mamy określone w genach?

  • Według badań, około 60% wyników sportowych odbiegających od średniej było zapisanych w DNA
  • Nasz genotyp definiuje m.in. wydajność energetyczną i wytrzymałość tkanki mięśniowej, a także pojemność tlenową i rodzaj mięśni
  • Geny, które determinują predyspozycje sportowe do konkretnych dyscyplin to: ACTN3, ACE, HIF1A, EPOR
  • Dzięki tej wiedzy poprawisz plan treningowy, zminimalizujesz ryzyko kontuzji, zwiększysz wytrzymałość podopiecznego, dobierzesz lepszą dietę, a w efekcie szybciej i łatwiej osiągniecie cele treningowe

Nad tym czy genetyka jest przyszłością sportu dyskusje trwają nie od dzisiaj. Dużo mówi się o pokonywaniu barier i osiąganiu lepszych wyników poprzez trening mentalny, o którym pisaliśmy kilka tygodni temu. Jednakże na pewno nie raz zastanawiałeś się jak to możliwe, że niektórzy trenują np. podnoszenie ciężarów czy bieganie przez krótki czas i idzie im świetnie, a druga osoba mimo większego wyniku osiąga mierne rezultaty... Prawdopodobnie, odpowiedź zapisana jest w genach.

Sukces zapisany w genach?

Według badań, około 60% wyników sportowych odbiegających od średniej było zapisanych w DNA. Dzieję się tak dlatego, że konkretne geny oddziałują na rozwój cech fizycznych niezbędnych do sukcesu w danej dyscyplinie. Nasz genotyp definiuje m.in. wydajność energetyczną i wytrzymałość tkanki mięśniowej, a także pojemność tlenową i rodzaj mięśni. Oczywiście czynników determinujących sukces w sporcie jest więcej – treningi, dieta, psychosomatyka, styl życia, czynniki środowiskowe. Każdy z nas może uprawiać dowolną dyscyplinę. Ale jeżeli od początku myślisz o mistrzostwie, to testy genetyczne są właśnie dla Ciebie.

Dzięki skomplikowanej dziedzinie, jaką jest genetyka, możemy zbadać nasz organizm pod kątem chorób dziedzicznych, różnego rodzaju mutacji, ale również naturalnych predyspozycji. Coraz bardziej popularne staje się wykonywanie testów genetycznych, dzięki którym możliwe staje się dobranie dyscypliny sportowej idealnie dopasowanej do naszych wrodzonych możliwości. To nie wszystko – taki test daje również wiedzę o ryzyku kontuzji czy przyswajaniu składników odżywczych przez dany organizm. Warto wspomnieć, że koszt takiego badania wynosi od kilkuset do kilku tysięcy złotych. Choć na pierwszy rzut oka kwota wydaje się duża pomyślmy o cenie serii 10 treningów personalnych, rocznego karnetu na siłownię czy profesjonalnej usługi dietetycznej... Czy warto? Sprawdźmy które geny określają predyspozycje sportowe.

Sprinter czy maratończyk? Gen ACTN3

W genetyce sportowej to jeden z najlepiej poznanych elementów skomplikowanej układanki DNA. To właśnie od tego genu zależy szybkość skurczu mięśni oraz uwalnianie energii w szybkokurczliwych włóknach mięśniowych. Co to oznacza? Dzięki białkom wytwarzanym przez gen ACTN3 szybciej rozwijamy siłę mięśniową – jesteśmy predysponowani do sportów siłowych i szybkościowych. Będziemy lepsi w sprintach, skokach, rzutach, części gier zespołowych oraz tenisie, czyli dyscyplinach, w których liczą się szybkie zrywy. Wykazano również korelację wariantu R z obniżonym ryzykiem kontuzji. Skrócona wersja tego genu odpowiada natomiast za większą wytrzymałość i odporność na zmęczenie. Automatycznie mamy więc większą szansę na sukces w maratonach, kolarstwie czy pływaniu długodystansowym – dyscyplinach opierających się na przemianach tlenowych. Co ciekawe, u 75% biegaczy pochodzących z Jamajki stwierdzono obecność genu ACTN3 – nie bez powodu są zatem najlepszymi sprinterami na świecie. Z kolei u czołówki maratończyków z Kenii i Etiopii czynny gen występuje niezwykle rzadko.

Triatlon, wspinaczka, a może biegi narciarskie? Gen ACE

Kolejny element naszego genotypu odpowiada za równowagę energetyczną i wydolność organizmu. Przy jego pomocy bada się predyspozycje człowieka do sportów długodystansowych i wytrzymałościowych. Gen ACE kontroluje podwyższanie ciśnienia tętniczego, zwężanie naczyń krwionośnych i uwalnianie różnego rodzaju substancji niezbędnych do budowy tkanki mięśniowej. Dzięki zwiększeniu częstotliwości pracy serca mniej męczymy się podczas długotrwałego wysiłku fizycznego. Co istotne, wiedza o wariancie genetycznym genu ACE umożliwia dobranie odpowiedniej diety, która przez hamowanie enzymu ACE zapobiega chorobom sercowo-naczyniowym.

Gen lekkoatletów – HIF1A

Gen HIF1A koduje czynnik, który jest aktywowany niedotlenieniem mięśni na skutek intensywnego wysiłku fizycznego. Czynnik ten spotykamy w każdej tkance naszego organizmu. Jest czuły na stężenie tlenu w komórkach – oddziałuje bezpośrednio na powstawanie naczyń krwionośnych. Jeden z jego wariantów – Ser582 zazwyczaj występuje m.in. u sprinterów czy lekkoatletów, ponieważ zwiększa predyspozycje do dobrych wyników w sportach wysiłkowych.

Sporty wytrzymałościowe – gen EPOR

W sportach wytrzymałościowych istotny jest zwiększony transport tlenu w organizmie. Umożliwia to większa liczba czerwonych krwinek. Gen EPOR poprzez syntezę odpowiedniego białka reguluje produkcję czerwonych krwinek w ludzkim organizmie, zwiększając jego fizyczne możliwości.

Aby stanąć na podium nie wystarczy więc prawidłowo rozpisany trening, dieta i zdrowy styl życia. Nawet ciężka praca to w wielu przypadkach za mało na osiągnięcie statusu mistrza. Badania genetyczne są przeznaczone dla osób, którym zależy na świadomym kształtowaniu aktywnego stylu życia w oparciu o wiedzę o swoich predyspozycjach sportowych. Testy poleca się zawodowym sportowcom, osobom budującym masę mięśniową, amatorom sportu, triathlonistom, maratończykom i młodzieży z klubów sportowych. Jako trener możesz zasugerować tego rodzaju testy zaangażowanemu klientowi. Dzięki nim poprawisz plan treningowy, zminimalizujesz ryzyko kontuzji, zwiększysz wytrzymałość podopiecznego, dobierzesz lepszą dietę, a w efekcie szybciej i łatwiej osiągniecie cele treningowe.

Autor: Marta Soroka

*

Polecamy także:

Trener mentalny – zawód przyszłości

x
Zapisz się do newslettera